15 Wielkich Austriackiej Szkoły Ekonomii - Randall G. Holcombe

Nigdy dotąd, przez 104 lata od daty jej wydania, książka ta nie była bardziej na czasie niż obecnie. Nigdy bowiem arogancja i nieuczciwość władz monetarnych świata, na czele z Federal Reserve Board nie była tak nachalna i tak groźna, jak właśnie dzisiaj.

eśli państwowa kolej czy poczta działają gorzej niż kolej czy poczta prywatna, to nie znaczy, że urzędnicy państwowi są gorsi od prywatnych, lecz że ciasny kaftan biurokratyczny paraliżuje inicjatywę jednostek, odbierając im motywację i inicjatywę charakterystyczną dla ludzi działających w systemie kapitalistycznym. To tłumaczy także dlaczego w instytucjach państwowych spotyka się mniej innowacji czy wynalazków niż w firmach prywatnych, zarządzanych w oparciu o mechanizm cen i rynek.
„Organizacja biurokratyczna i socjalizm – pisze Mises – oznaczają stagnację i zachowanie metod zachowawczych, podczas gdy organizacja w oparciu o zasady rynku kapitalistycznego to postęp i prosperita”.
Obrońcy socjalizmu nazywają się postępowcami, gdy w rzeczywistości są zwolennikami sztywnej rutyny, ograniczeń i strachu przed zmianami. Mówią o sobie „liberałowie”, „pionierzy wolności” podczas gdy w rzeczywistości robią wszystko by wolność obywateli maksymalnie ograniczać. „Nazywają siebie rewolucjonistami – pisze Mises – lecz pragną stworzyć wszechwładny rząd.”
W efekcie, zamiast obiecanego raju i dobrobytu tworzą gigantyczne, nudne i niesprawne biuro, w którym obywatele mają wykonywać podrzędne, bezmyślne i często irracjonalne funkcje. Pod dyktando wszechwiedzących uzurpatorów elit wspieranych przez państwowy aparat przymusu. Takim modelem posługuje się obecnie Unia Europejska.

"Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie" to esej Ludwiga von Misesa, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły austriackiej w ekonomii, który opublikowano pierwotnie w 1920 roku. Jest to tekst klasyczny co najmniej z dwóch powodów: zawiera w skondensowanej formie ekonomiczną krytykę socjalizmu oraz jest punktem wyjścia jednej z ciekawszych debat, jakie przetoczyły się w naukach ekonomicznych. Teza Misesa sprowadza się do stwierdzenia, że w gospodarce socjalistycznej nie da się prowadzić rachunku ekonomicznego, a zatem będzie to gospodarka nieefektywna i marnotrawna. Adwersarze Misesa dowodzili z kolei możliwości funkcjonowania systemu, który część z nich określała mianem "socjalizmu rynkowego".

Znaczenie tej książki najłatwiej zrozumieć wtedy, gdy zestawi się ją z innymi dziełami Misesa. W pracach z zakresu epistemologicznych podstaw ekonomii Mises zwracał uwagę na aprioryczny charakter nauk ekonomicznych. Uważał, że elementów systemu teoretycznego nie buduje się za pomocą metody eksperymentalnej i gromadzenia danych statystycznych. Takie zagadnienia ekonomiczne, jak: wartościowanie czasu (teoria preferencji czasowej), prawo malejącej użyteczności marginalnej, teoria kosztów komparatywnych, niemożliwość rachunku ekonomicznego w socjalizmie, nieskuteczność kontroli cen, należy rozpatrywać niezależnie od historii. Można je badać i uzasadniać prawdziwość twierdzeń, które ich dotyczą, niezależnie od udokumentowanych studiów historycznych określonego czasu, miejsca, kultury i cywilizacji.

Drugie wydanie dyskusji na temat systemów organizacji społecznej w naszym społeczeństwie.

"(...) Bastiat stawia niezwykle ważną kwestię, od rozstrzygnięcia której zależą wybory ideologiczne. Słusznie krytykując i mnogość i nieuniknioną w tej sytuacji sprzeczność oczekiwań wobec państwa, wzywa do zastanowienia, czy państwo, ze względu na to, czym jest naprawdę, jest w ogóle zdolne do ich spełnienia" (ze wstępu Stanisława Michalkiewicza)"

Murray Rothbard wyjaśnia mechanizm rabunku dokonywanego na nas przez banki. to nie jest teoria spiskowa. To książka ekonomiczna ujawniająca sprawy, o jakich nawet wykształceni ludzie nie wiedzą. Bankierzy się tym nie chwalą, bo i po co drażnić gawiedź. Przeczytacie i zrozumiecie skąd się wziął kryzys w USA i co nam naprawdę grozi. Jest ona uważana za najlepszy podręcznik z zakresu teorii pieniądza. Napisana językiem prostym, barwnym, a przede wszystkim przystępnym dla każdego, zawiera podstawy teorii pieniądza z punktu widzenia pragmatyki życia codziennego. W książce tej Rothbard daje zwięzły wykład tego, o czym czytać możemy w Tajnikach bankowości (Mystery of banking), a także w Ekonomii wolnego rynku, wiekopomnym dziele ekonomicznym, które właśnie wydaliśmy.

Wraz z rozkwitem demokracji stopień identyfikacji państwa ze społeczeństwem uległ podwojeniu, do tego stopnia, że powszechnie słyszy się sentymentalne opinie praktycznie gwałcące wszelkie racjonalne zasady i zdrowy rozsądek oraz każące nam wierzyć, iż to„my jesteśmy państwem”. Użyteczne kolektywistyczne słowo „my” umożliwia posłużenie się ideologicznym kamuflażem ukrywającym realia życia politycznego życia. Jeśli bowiem to „my jesteśmy rządem”, wówczas wszystko co uczyni on jednostce, nie tylko jest słuszne i nie stanowi przejawu tyranii, lecz jest również działaniem „dobrowolnie” podjętym przez jednostkę, której to dotyczy. Gdy rząd zaciągnął ogromny dług publiczny, który musi być spłacony przez opodatkowanie jednej grupy na rzecz innej, wówczas istota obciążenia ulega zaciemnieniu na skutek stwierdzenia, że to „my mamy zobowiązania wobec nas samych”. Jeśli rząd powołuje kogoś do wojska lub wtrąca go do więzienia za głoszenie dysydenckich poglądów, to osoba ta „robi to sobie sama” i dlatego nie dzieje się nic zdrożnego.

Nigdy dotąd nikt nie wyjaśnił mechanizmu inflacji i nie uświadomił szerszej publiczności jej szkodliwości w sposób równie przystępny i precyzyjny, co Henry Hazlitt.

Stosunkowo mało znana, a być może najważniejsza książka wybitnego ekonomisty amerykańskiego, autora słynnej Ekonomii w jednej lekcji.

Większość polskich ekonomistów traktuje inflację jako dobro samo w sobie. Coś, co nam pomaga w rozwoju gospodarczym. Nawet wybitni znawcy polityki monetarnej, prof. prof. Balcerowicz, Beksiak czy Winiecki nie mają zastrzeżeń do tego, że bank centralny zakłada sobie „cel inflacyjny’ w wysokości 2,5 procent rocznie. Pamiętajmy jednak że „cel 2,5” procent rocznie, to w skali jednego pokolenia (ok. 30 lat) spadek wartości pieniądza o ponad połowę. Ten skromny kompromis na rzecz monopolizacji polityki monetarnej i poddanie jej subiektywnym decyzjom władzy powoduje zniknięcie z naszych kont, lokat, funduszy emerytalnych 1/2 zasobów. Czy wiedząc o tym, że z 500 tys. zł jakie zgromadziliśmy w pocie czoła na swoją emeryturę ktoś (państwo), w ciągu 30 lat ukradł nam w majestacie prawa 250 tys. złotych, nadal tak chętnie godzić się będziemy na niewielki cel inflacyjny? Problem w tym, że my o tym rabunku nie wiemy. Większość przedstawicieli mediów, polityków, ekonomistów, ba nawet sami monetaryści nie rozumieją mechanizmu inflacji. Na polskich uczelniach uczy się studentów ekonomii, że inflacja to wzrost cen, a w TVN 24 czy TVP1 mówi, że rosnące ceny ropy naftowej napędzają nam inflację. Skąd przeciętny człowiek ma wiedzieć, czym jest inflacja i jak groźne jest to zjawisko. Ludwig von Mises uważał inflację za przyczynę większości wojen.

Jest to kolejna pozycja wybitnego amerykańskiego specjalisty – praktyka rynku papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego i profesora uniwersytetu, Marka Skousena. Teraz, kiedy już znamy fundamenty szkoły austriackiej możemy sprawdzić, jak dobra i praktyczna jest to teoria. Ta książka nam w tym pomoże. Pośród najwybitniejszych znawców Wall Street, menadżerów funduszy hedgingowych żadna szkoła ekonomiczna nie posiada tak wielkiej liczby zwolenników, co – właśnie – szkoła austriacka. Doug Fabian Jim Rogers, Jim Cramer, Mark Skousen to tylko kilku przedstawicieli licznej grupy specjalistów posługujących się teorią austriacką na co dzień.

Z dumą publikujemy nowe, poszerzone wydanie klasycznej pozycji Ekonomia dla każdego, autorstwa niezastąpionego Thomasa Sowella. Proszę zwrócić uwagę, że wydana przez Fijorr Publishing pierwsza edycja tej książki, która spotkała się z bardzo entuzjastycznymi opiniami, miała około 400 stron formatu A5. Proponowane tutaj wydanie piąte, to 630 stron formatu B5. Jeśli ktoś ma zamiar przeczytać tylko jedną książkę o ekonomii, powinna to być właśnie Ekonomia dla każdego. Przy czym sposób, w jaki Thomas Sowell o ekonomii pisze, zagwarantuje, że na jednej książce się nie skończy.

Niniejszym oddajemy w ręce P.T. Czytelników Ekonomię dla normalnych ludzi, książkę będącą przystępnym kompendium wiedzy o szkole, która nigdy nie zapomniała jakie są prawdziwe funkcje ekonomii. Szkoła austriacka, bo o niej mowa, traktowała i traktuje człowieka jak podmiot działania, jego cel i sens.
Praca Gene’a Callahana, współpracownika Instytutu Misesa z Alabamy, jest pierwszą w języku polskim, i jak dotąd jedyną, tak obszerną pozycją omawiającą podstawowe założenia szkoły austriackiej. I choć osiągnięcia Carla Mengera, Ludwiga von Misesa czy Murraya Rothbarda (n.b. cała „trójka” powinna nam być szczególnie bliska – Menger urodził się w Nowym Sączu, Mises we Lwowie, a rodzice Rothbarda wyemigrowali do USA z okolic Stanisławowa) są wciąż w świecie stosunkowo mało znane, wierzymy że ich popularyzacja pomoże wreszcie zrozumieć podstawowe założenie „Austriaków”: że ekonomia służy zwykłym ludziom, a nie karkołomnym konstrukcjom formalnym, choćby nawet wyglądały one szalenie niezwykle i mądrze. Szacunek dla wolności wyboru, poszanowanie dla własności prywatnej, dla pracy i przedsiębiorczości to już tylko konsekwencje tego założenia, z których Fijorr Publishing uczyniło swój manifest programowy. Kolejne prace autorów „austriackich” już wkrótce!

Bardziej niż teoretycznych debat pomiędzy ekspertami potrzeba nam dziś dobrych ekonomistów ulicznych zdolnych domagać się od liderów opinii i polityków minimum rozsądku. Fragment książki Jeśli ktoś miałby przeczytać tylko jedną książkę na temat ekonomii, powinna to być książka Axela Kaisera. Świetnie napisana i znakomicie uargumentowana, zmieni ona twoje myślenie, twoje poglądy polityczne, a być może nawet twoje życie. Zamiast do sali wykładowej, Kaiser zabiera Czytelnika na ulicę – czyli tam, gdzie rzeczywiście odbywa się aktywność gospodarcza. Słynny amerykański pisarz Mark Twain powiedział kiedyś: „Większości kłopotów nie przysparzają nam braki wiedzy, lecz pozory wiedzy, która okazuje się błędna”. Lektura książki Kaisera oszczędzi ci wielu kłopotów wynikających zarówno z braku wiedzy, jak i z błędnych przekonań. Deirdre McCloskey profesor zwyczajny ekonomii, historii, filologii angielskiej i komunikacji na Uniwersytecie Illinois w Chicago

Murray Rothbard wyjaśnia mechanizm rabunku dokonywanego na nas przez banki. to nie jest teoria spiskowa. To książka ekonomiczna ujawniająca sprawy, o jakich nawet wykształceni ludzie nie wiedzą. Bankierzy się tym nie chwalą, bo i po co drażnić gawiedź. Przeczytacie i zrozumiecie skąd się wziął kryzys w USA i co nam naprawdę grozi. Jest ona uważana za najlepszy podręcznik z zakresu teorii pieniądza. Napisana językiem prostym, barwnym, a przede wszystkim przystępnym dla każdego, zawiera podstawy teorii pieniądza z punktu widzenia pragmatyki życia codziennego. W książce tej Rothbard daje zwięzły wykład tego, o czym czytać możemy w Tajnikach bankowości (Mystery of banking), a także w Ekonomii wolnego rynku, wiekopomnym dziele ekonomicznym, które właśnie wydaliśmy.