Fijor Publishing

W powszechnej świadomości Polaków – zresztą nie jesteśmy tu wcale odosobnieni – utrwaliło się przekonanie, że ekonomia to jakaś „gra” zależna w zasadzie od umiejętności władzy. Jeśli akurat zdarzy nam się dobry, przyzwoity i patriotyczny przywódca, gospodarka rozwija się, a ludzie żyją dostatnio. Kiedy jednak mamy pecha i wódz jest marny, a w dodatku nie jest patriotą albo co gorsza nie wierzy w Boga, wówczas gospodarka podupada i jest kryzys.

W mniemaniu przeciętnego zjadacza chleba panuje przekonanie, że można sobie wybrać obowiązującą ekonomię, tak jak można sobie wybrać fason żakietu, sos do mięsa czy materac na kanapę. Są i tacy, którzy utrzymują, że niewydolność socjalizmu była skutkiem prześladującego nas pecha. Tak jakby gdzie indziej socjalizm święcił triumfy.

Bez względu na to, czy te rozważania dotyczą tematów gospodarczych, takich jak zatrudnienie, odsetki, pieniądz, bankowość, cykle koniunkturalne, podatki, dobra publiczne lub wzrost, problemów filozoficznych, jak podstawy wiedzy oraz w szczególności związek ekonomii z etyką, czy też rekonstrukcji i teoretycznego wyjaśnienia zjawisk historycznych i socjologicznych, jak wyzysk, powstanie i upadek cywilizacji, polityka międzynarodowa, wojna, imperializm, rola idei i ruchów ideologicznych w przebiegu ewolucji społecznej – wszystkie prowadzą ostatecznie do tylko jednego wniosku: prawo własności prywatnej jest niewątpliwie słuszną, absolutną zasadą i podstawą ciągłego, „optymalnego” postępu gospodarczego. Do powstania z ruin socjalizmu i przezwyciężenia stagnacji zachodnich państw opiekuńczych może wystarczyć wyłącznie bezkompromisowa prywatyzacja wszelkiej uspołecznionej, czyli państwowej własności oraz ustanowienie społeczeństwa opartego na umowach i poszanowaniu absolutnego charakteru prawa własności prywatnej.

Niniejszym oddajemy w ręce P.T. Czytelników Ekonomię dla normalnych ludzi, książkę będącą przystępnym kompendium wiedzy o szkole, która nigdy nie zapomniała jakie są prawdziwe funkcje ekonomii. Szkoła austriacka, bo o niej mowa, traktowała i traktuje człowieka jak podmiot działania, jego cel i sens.
Praca Gene’a Callahana, współpracownika Instytutu Misesa z Alabamy, jest pierwszą w języku polskim, i jak dotąd jedyną, tak obszerną pozycją omawiającą podstawowe założenia szkoły austriackiej. I choć osiągnięcia Carla Mengera, Ludwiga von Misesa czy Murraya Rothbarda (n.b. cała „trójka” powinna nam być szczególnie bliska – Menger urodził się w Nowym Sączu, Mises we Lwowie, a rodzice Rothbarda wyemigrowali do USA z okolic Stanisławowa) są wciąż w świecie stosunkowo mało znane, wierzymy że ich popularyzacja pomoże wreszcie zrozumieć podstawowe założenie „Austriaków”: że ekonomia służy zwykłym ludziom, a nie karkołomnym konstrukcjom formalnym, choćby nawet wyglądały one szalenie niezwykle i mądrze. Szacunek dla wolności wyboru, poszanowanie dla własności prywatnej, dla pracy i przedsiębiorczości to już tylko konsekwencje tego założenia, z których Fijorr Publishing uczyniło swój manifest programowy. Kolejne prace autorów „austriackich” już wkrótce!

Z dumą publikujemy nowe, poszerzone wydanie klasycznej pozycji Ekonomia dla każdego, autorstwa niezastąpionego Thomasa Sowella. Proszę zwrócić uwagę, że wydana przez Fijorr Publishing pierwsza edycja tej książki, która spotkała się z bardzo entuzjastycznymi opiniami, miała około 400 stron formatu A5. Proponowane tutaj wydanie piąte, to 630 stron formatu B5. Jeśli ktoś ma zamiar przeczytać tylko jedną książkę o ekonomii, powinna to być właśnie Ekonomia dla każdego. Przy czym sposób, w jaki Thomas Sowell o ekonomii pisze, zagwarantuje, że na jednej książce się nie skończy.

Wraz z rozkwitem demokracji stopień identyfikacji państwa ze społeczeństwem uległ podwojeniu, do tego stopnia, że powszechnie słyszy się sentymentalne opinie praktycznie gwałcące wszelkie racjonalne zasady i zdrowy rozsądek oraz każące nam wierzyć, iż to„my jesteśmy państwem”. Użyteczne kolektywistyczne słowo „my” umożliwia posłużenie się ideologicznym kamuflażem ukrywającym realia życia politycznego życia. Jeśli bowiem to „my jesteśmy rządem”, wówczas wszystko co uczyni on jednostce, nie tylko jest słuszne i nie stanowi przejawu tyranii, lecz jest również działaniem „dobrowolnie” podjętym przez jednostkę, której to dotyczy. Gdy rząd zaciągnął ogromny dług publiczny, który musi być spłacony przez opodatkowanie jednej grupy na rzecz innej, wówczas istota obciążenia ulega zaciemnieniu na skutek stwierdzenia, że to „my mamy zobowiązania wobec nas samych”. Jeśli rząd powołuje kogoś do wojska lub wtrąca go do więzienia za głoszenie dysydenckich poglądów, to osoba ta „robi to sobie sama” i dlatego nie dzieje się nic zdrożnego.

A niby do czego mi się to przyda? to pytanie zadawane przez wielu poirytowanych uczniów i studentów. Niestety niewielu rodziców, nauczycieli i wykładowców potrafi udzielić na nie konstruktywnej odpowiedzi. Zakłopotanie opiekunów podpowiada nam, że uczniowie i studenci mają powody, by marudzić.

Z drugiej strony wymagającym rodzicom, którzy do znudzenia powtarzają dzieciom: Ucz się pilnie i skończ porządne studia, a znajdziesz dobrą pracę, też trzeba przyznać rację. Dane mówią bowiem jasno statystycznie rzecz biorąc im lepsze wykształcenie tym wyższe zarobki.

Od dawna oczekiwana na polskim rynku wydawniczym praca poświęcona homeschoolingowi/edukacji domowej. Jej autor, Wiesław Stebnicki, pedagog z USA, nie tylko przedstawia swoją przygodę ze szkołą domową, ale co ważniejsze, wyjaśnia dlaczego edukacja  w wydaniu tradycyjnym, to jest w formie edukacji państwowej, prowadzi  nasze dzieci na manowce, hamując ich talenty, zniechęcając do nauki, a co najgorsze, czyniąc z nich istoty zniewolone przez system, którego głównym celem jest uczynienie z ludzi posłusznych, spolegliwych lemurów.  Autor uświadamia nam też, jak ważnym narzędziem odbierającym człowiekowi samodzielność, niezależność i wolność jest szkoła  w wydaniu państwowym.

Polski misjonarz, z Zambii, postanowił sprawdzić, czy ludzka godność rzeczywiście realizuje się w ludzkim działaniu. Studiując koncepcję działającego człowieka u Ludwiga von Misesa, starał się porównać ją ze społeczną nauką Kościoła, a konkretnie z encykliką Jana Pawła II (Karola Wojtyły), Centesimus annus. W rezultacie powstała interesująca praca porównująca twórczość dwóch wielkich mieszkańców Galicji,  Polaka – papieża i  głębokiego katolika, oraz urodzonego we Lwowie Austriaka – agnostyka i ekonomisty. Książka O. Gniadka jest dowodem na to, jak wpływy kulturowe, tradycja, wspólnota miejsca wraz z żelazną dyscypliną, mądrością i umiłowaniem prawdy prowadzą  do wspólnoty intelektualnej i szacunku dla człowieka.

Człowiek uczy się przez całe życie. Skoro tak, to warto uczyć się możliwie najszybciej i najskuteczniej. A jak to zrobić? Odpowiedzi na to pytanie udziela Anders Ericsson – światowy autorytet w dziedzinie efektywnego nabywania nowych umiejętności, którą bada od ponad trzydziestu lat.
W książce Droga na szczyt, napisanej wspólnie z kolegą po fachu, Robertem Poolem, Ericsson zebrał swoje naukowe obserwacje i poparł je istotnymi odkryciami innych badaczy. Rzetelność naukowego myślenia łączy się tutaj ze szczerym zamiłowaniem do konkretu praktyki. A bez tego nie istnieje dobry trening! Efektem wielu lat oddanej pracy nad zagadnieniem eksperckiego poziomu doskonałości jest ta właśnie książka – uznawana za najlepszą jak dotąd publikację opisującą sekret skutecznego uczenia się. W każdej dziedzinie, jaką tylko można sobie wyobrazić.

Ta książka to uniwersalny klucz otwierający praktycznie każde drzwi.

Dużo mówi się w polityce o budowaniu tak zwanego państwa dobrobytu, tudzież państwa opiekuńczego. Czy na pewno warto iść w tę stronę?

Mamy co do tego poważne i uzasadnione wątpliwości. Budowanie państwa dobrobytu prowadzi bowiem obywateli do zrzucania odpowiedzialności za własny dobrobyt na instytucję państwa, zamiast brania tej odpowiedzialności na siebie. Z historycznej perspektywy dobrobyt społeczny jest tym wyższy, im większa odpowiedzialność jednostki za własne życie.

Przekonuje o tym profesor David Schmidtz w książce pt. „Dobrobyt społeczny a odpowiedzialność jednostki”. Swoje rozważania dodatkowo ilustruje wieloma historycznymi i współczesnymi przykładami z różnych zakątków świata. Dzięki temu otrzymujemy solidną dawkę argumentów teoretycznych wspartych przemawiającymi do wyobraźni i wymownymi zastosowaniami idei w praktyce.

W dziejach rodzaju ludzkiego zdarzają się punkty zwrotne, już to w lepszym, już w gorszym kierunku. Jednym z takich momentów przełomowych był upadek komunizmu w Europie Wschodniej i Środkowej, jaki nastąpił w 1989 roku. Przepowiedział go przeszło 70 lat temu, urodzony w polskim mieście, Lwowie, wybitny ekonomista austriacki, Ludwig von Mises (1881 – 1973).
Nie ma wątpliwości, że upadek komunizmu był zmianą na lepsze, jednakże historia ludzkości roi się od wydarzeń, które choć zapowiadały się na wielki triumf ludzkiej wolności, po jakimś czasie stały się nikłym jej zwycięstwem, którego owoce wkrótce znikały.
Spośród wszystkich krajów wyzwolonych spod jarzma komunizmu, z Polską wiązano największe nadzieje. Polska była niegdyś narodem na wskroś arystokratycznym, a przecież to właśnie arystokracja była tą naturalną elitą narodu, która z natury swojej troszczyła się o wolność i propagowanie jej idei. W latach 1572 – 1791 Polska była monarchią elekcyjną, zaś w polskim parlamencie, pojedynczy poseł miał prawo wetowania jakiejkolwiek inicjatywy ustawodawczej. Polska była znana i podziwiana w całej Europie za swoją tolerancje religijną. Zdaniem Erika Ritter von Kuehnelt-Leddihn Polacy trzykrotnie odegrali decydującą rolę w ratowaniu cywilizacji Zachodu; w 1241 roku, kiedy pod Legnicą, ramię w ramię z niemieckim rycerstwem powstrzymali tatarskie hordy przed inwazją Europy Zachodniej; w 1683 roku, kiedy polskie wojska pokonały Turków pod Wiedniem, oraz w 1920 roku, kiedy Polacy pokonali bolszewików w bitwie warszawskiej.

Czy jeśli ktoś zyskuje, to ktoś musi tracić? Czy jeden naród zyskuje kosztem innym? Czy ludzie skazani są na nieustanny konflikt? Emmanuel Martin jest ekonomistą i dyrektorem wykonawczym Instytutu Studiów Ekonomicznych Europa (Institute for Economic Studies–Europe). Poza organizacją projektów w Europie i Afryce, był redaktorem-założycielem UnMondeLibre.org i LibreAfrique.org. Pisał dla takich tytułów, jak „Le Cercle des Échos” i „Les Échos” we Francji, „Il Foglio” we Włoszech, „L’Écho” w Belgii, „Libération” w Maroko i „The Wall Street Journal–Europe”.

Czy kapitalizm jest moralny?

Mimo swych niewątpliwych sukcesów i osiągnięć odczuwanych niemal przez każdego z nas, kapitalizm nie cieszy się wzięciem. Żaden inny ustrój, na czele z socjalizmem, który miał być optymalnym rozwiązaniem problemów materialnych ludzkości, nie jest w stanie równie tanio, z równą obfitością i bez jakiejkolwiek dyskryminacji dostarcza ludziom żywności, odzieży, dachu nad głową, elementarnych i wyszukanych usług, przyczyniających się do duchowego i fizycznego rozwoju człowieka.

Nie przesadzę, jeśli stwierdzę iż jest to jeden z najmądrzejszych i najbardziej pouczający wykładów myśli ekonomicznej. Na niespełna 80 stronach, prawie dwa wieku temu Bastiat wyłożył zasady, które są aktualne do dzisiaj. I będą aktualne do dnia Sądu Ostatecznego. Problem w tym, że bardzo niewielu ekonomistów je rozumie, a jeszcze mniej stosuje.

Najsmutniejsze jest to, że mimo upływu – od śmierci Bastiata – ponad 150 lat nadal obowiązuje paradygmat o dobrej interwencji państwa, które w trosce o obywateli niszczy owoce naszej działalności. Trudno się dziwić. Paradygmat Ptolomeusza istniał ponad 160 lat po śmierci Kopernika. Te 160 lat od publikacji książki minęło 2 lata temu!

eśli państwowa kolej czy poczta działają gorzej niż kolej czy poczta prywatna, to nie znaczy, że urzędnicy państwowi są gorsi od prywatnych, lecz że ciasny kaftan biurokratyczny paraliżuje inicjatywę jednostek, odbierając im motywację i inicjatywę charakterystyczną dla ludzi działających w systemie kapitalistycznym. To tłumaczy także dlaczego w instytucjach państwowych spotyka się mniej innowacji czy wynalazków niż w firmach prywatnych, zarządzanych w oparciu o mechanizm cen i rynek.
„Organizacja biurokratyczna i socjalizm – pisze Mises – oznaczają stagnację i zachowanie metod zachowawczych, podczas gdy organizacja w oparciu o zasady rynku kapitalistycznego to postęp i prosperita”.
Obrońcy socjalizmu nazywają się postępowcami, gdy w rzeczywistości są zwolennikami sztywnej rutyny, ograniczeń i strachu przed zmianami. Mówią o sobie „liberałowie”, „pionierzy wolności” podczas gdy w rzeczywistości robią wszystko by wolność obywateli maksymalnie ograniczać. „Nazywają siebie rewolucjonistami – pisze Mises – lecz pragną stworzyć wszechwładny rząd.”
W efekcie, zamiast obiecanego raju i dobrobytu tworzą gigantyczne, nudne i niesprawne biuro, w którym obywatele mają wykonywać podrzędne, bezmyślne i często irracjonalne funkcje. Pod dyktando wszechwiedzących uzurpatorów elit wspieranych przez państwowy aparat przymusu. Takim modelem posługuje się obecnie Unia Europejska.

Kolejna książka jednego z ulubieńców Fijorr Publishing, Thomasa Sowella. Praca wybitna, która z pewnością stanie się klasykiem. Kompleksowe ujęcie czynników przyczyniających się do rozwoju gospodarczego na świecie. Mnóstwo ciekawostek, historii, ekonomii, faktów i statystyk oraz przede wszystkim charakteryzujących Sowella głębokich, a jednocześnie zwięzłych przemyśleń. Wszystko to omówione z perspektywy ekonomii wolnego rynku i bez poprawności politycznej.

Gwarantujemy, że żadna ciekawa świata osoba nie będzie żałować lektury tej fascynującej książki.

Od dawna nikt tak przystępnie i rzetelnie nie napisał książki, która byłaby podręcznikiem szkoły austriackiej. Styl, w jakim książkę tę napisał Randall G. Holcombe porównać można do sposobu pisania Murraya N. Rothbarda. Przy czym autor rozszerzonego wprowadzenia do szkoły austriackiej nie ma ambicji pisania rozprawy naukowej, lecz autentycznie chce, aby Czytelnik zainteresował się stworzoną przez Carla Mengera teorią – a jeśli następnie, żeby ją szybko pojął. Dlatego Holcombe omija kontrowersyjne problemy i spory, skupiając się na pięknie, prostocie i logice Austriaków.

Jest to kolejna pozycja wybitnego amerykańskiego specjalisty – praktyka rynku papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego i profesora uniwersytetu, Marka Skousena. Teraz, kiedy już znamy fundamenty szkoły austriackiej możemy sprawdzić, jak dobra i praktyczna jest to teoria. Ta książka nam w tym pomoże. Pośród najwybitniejszych znawców Wall Street, menadżerów funduszy hedgingowych żadna szkoła ekonomiczna nie posiada tak wielkiej liczby zwolenników, co – właśnie – szkoła austriacka. Doug Fabian Jim Rogers, Jim Cramer, Mark Skousen to tylko kilku przedstawicieli licznej grupy specjalistów posługujących się teorią austriacką na co dzień.

Oto książka, która dostarczy Państwu amunicji argumentów do politycznej wymiany ognia opinii!

Profesor Lawrence Reed – ekonomista, działacz wolnorynkowy i prezes największego i najstarszego amerykańskiego think tanku promującego wolność gospodarczą (FEE) – wybrał świetne, zwięzłe, konkretne teksty obalające najbardziej pospolite mity na temat kapitalizmu i stworzył zbiór, który równie dobrze mógłby nazywać się Katechizmem wolnorynkowca. Zaprezentowane w nim eseje są krótkie i przystępne, a mimo to bezlitośnie obnażają nonsens lewicowych zarzutów wobec kapitalizmu. Autorzy z łatwością demaskują błędy w rozumowaniu socjaldemokratów – obłudę tych cwanych oraz ignorancję tych naiwnych. Co równie ważne, wielokrotnie podkreślana jest różnica między prawdziwym wolnorynkowym kapitalizmem, a obecnym skorumpowanym systemem „trzeciej drogi”, którego niesprawiedliwości krytykuje się w mediach, jako „wady neoliberalizmu”, a zalety (produkcja bogactwa) bezceremonialnie zawłaszcza się w imię „sprawiedliwości społecznej”. Inaczej mówiąc, dzisiejsza lewica na kapitalizmie zwyczajnie pasożytuje. Rozrost państwa doprowadził do jego erozji i umożliwił skorumpowanie go przez „chciwych biznesmenów”. Tymczasem w ustroju prawdziwie kapitalistycznym chciwość orientuje wysiłki ludzkie ku zaspokajaniu potrzeb konsumentów i można powiedzieć, że pełni funkcję silnika świata. Dopiero sprzedajność polityków ujawnia ciemną stronę tej pozytywnej skądinąd emocji.