[EBOOK] Prawo – Psychiatria - Społeczeństwo - Monika Banaszczyk Anna Szałast Krzysztof Urban Michał Preficz Anna Lisowska Jarosław J. Maćkiewicz Justyna Maciaszek

Na początku kwietnia 2007 roku miała miejsce w Polsce premiera filmu pt „Ogród Luizy". Film ten opowiadał historię spotkania do jakiego doszło pomiędzy dwoma pacjentami oddziału psychiatrycznego. Pierwszym z nich była młoda kobieta - tytułowa Luiza. Osoba ta została przyjęta do szpitala w związku z próbą odebrania sobie życia. Pacjentka z jednej strony doświadczyła silnych stanów depresyjnych. Z drugiej perspektywy widz w trakcie oglądania filmu mógł dostrzec, iż u wspomnianej Luizy występują nie tylko myśli rezygnacyjne, ale również omamy słuchowe oraz wzrokowe. U drugiego z wspomnianych bohaterów - granego przez Marcina Dorocińskiego- podobnych symptomów nie dało się zaobserwować. Pacjent ten przedstawiony został przez reżysera, jako osoba pragnąca uciec przed odpowiedzialnością karną. Ucieczkę tą zagwarantować miało rozpoznanie zaburzenia psychicznego, którego obraz pozwolić miał na uznanie iż bohater ten był niepoczytalny w chwili wielokrotnego naruszania przepisów prawa. W filmie „Ogród Luizy" pojawiają się pojęcia takie, jak; ubezwłasnowolnienie, internacja, przymusowe leczenie, przymus bezpośredni obserwacja sądowo- psychiatryczna. Film ten jest tym samym jedną z pierwszych polskich produkcji odnoszących się do szczególnego tematu, jakim jest ochrona zdrowia psychicznego. Przywołany w tym miejscu film jest nie tylko interesującym obrazem, wzbogaconym ciekawymi kreacjami aktorskimi. Jest on bowiem ponadto swoistym „podręcznikiem" pokazującym, iż psychiatria w sposób nieuchronny łączy się z prawem oraz społeczeństwem. Przywołane powyżej pojęcia wzajemnie się przenikają w chwili podejmowania dyskusji na temat wspomnianego powyżej terminu ochrony zdrowia psychicznego. Udzielanie świadczeń osobom doświadczającym zaburzeń psychicznych jest niemożliwe bez odniesienia się np. do przepisów regulujących zasady: przyjmowania pacjentów do szpitala psychiatrycznego bez zgody, czy też stosowania przymusu bezpośredniego. Z drugiej jednak strony także prawnicy coraz częściej potrzebują wsparcia ze strony przede wszystkim psychiatrów oraz psychologów. Sędziowie posiłkują się opinią wspomnianych specjalistów nie tylko w postępowaniach karnych, ale także w sprawach spadkowych, rodzinnych oraz cywilnych. W tym miejscu należy jednakże dodać, iż podobne zagadnienia w sposób nieuchronny promieniują w sposób społeczny. Ubezwłasnowolnienie, leczenie bez zgody, prawa osób nie potrafiących wyrazić opinii to tylko przykłady problemów, które wzbudzają szczególne zainteresowanie np. mediów, relacjonujących często sytuacje w jakich znajdują się byli pacjenci szpitala psychiatrycznego.