[EBOOK] Zmierzch demokracji liberalnej? - Konstanty Adam Wojtaszczyk Paweł Stawarz Justyna Wiśniewska Grzelak

"Liberalizm polski" to antologia publicystyki i dokumentów związanych z działalnością Kongresu Liberalno-Demokratycznego, publikowanych na łamach „Przeglądu Politycznego” (od 1987 do 2012 roku), poprzedzona wstępem prof. Ireneusza Krzemińskiego, autora wyboru. Zawiera najciekawsze teksty ze współczesnej polskiej myśli liberalnej reprezentowanej przez gdańskie środowisko tego nurtu oraz jego zwięzłą historię od czasów karnawału „Solidarności” w 1980 roku do zjednoczenia Kongresu Liberalno-Demokratycznego z Unią Wolności w 1994 roku. Pokazuje rodzenie się myślenia liberalnego w społeczeństwie polskim w schyłkowym okresie PRL-u oraz dążenie jego wyrazicieli do powiązania indywidualnej wolności i swobód obywatelskich z wolnością narodowo-obywatelską, z niepodległym państwem. Teksty ponad 50 autorów zawarte w antologii dotyczą pytań o polską tożsamość i stosunek do innych, do tradycji w całej jej różnorodności kulturowo-etniczno-religijnej, o współczesny patriotyzm, o granice swobody działalności gospodarczej, wolności osobistej i zbiorowej. Niemniej nawet tak obszerny wybór nie może wyczerpać wszystkich tematów dyskursu liberalnego. Intencją autora wyboru jest pokazanie Czytelnikowi, że stereotypowy i dominujący w debacie publicznej obraz polskiego liberalizmu i liberała jest dalece uproszczony i nie oddaje zarówno wielowątkowości tego nurtu polskiego życia ideowo-politycznego ostatnich 30 lat, jak i praktyki politycznej czerpiącej z jego wartości. Przedstawione w antologii teksty pozwolą Czytelnikowi na własną ocenę oraz umożliwią bliższe poznanie jednego ze współczesnych polskich nurtów ideowych wzbudzających skrajne emocje i oceny w debacie publicznej.

Dzieło to ukazuje problem szeroko i wielowątkowo, choć zarazem kompetentnie, rzeczowo i obiektywnie. Z powodu tych i wielu innych zalet praca zasługuje na udostępnienie licznym czytelnikom, zwłaszcza filozofom, politologom, historykom Kościoła, teologom i religioznawcom, chociaż wzbudzi ona zainteresowanie również w różnych środowiskach kościelnych. Posiada też walory dydaktyczne, więc okaże się potrzebna studentom do zajęć akademickich z filozofii i innych nauk społecznych

Idea pracy zrodziła się z potrzeby wzbogacenia polskiej historiografii o opracowanie, które byłoby prezentacją dorobku wybitnych włoskich liberałów, dokonaną w kontekście narodzin i rozwoju włoskiego faszyzmu. [...] W refleksji nad włoską myślą liberalną okresu międzywojennego skupiam się na przedstawieniu reprezentatywnych dla tego nurtu sylwetek, zwracając uwagę na ich dorobek i wkład w krzewienie liberalnych idei oraz stanie na straży wolności w systemach, które ją podważały, likwidowały lub próbowały zdefiniować na nowo. Dokonuję w tym zakresie, rzecz jasna subiektywnego, wyboru, ograniczając się do reprezentatywnych przedstawicieli włoskiego liberalizmu, starając się pokazać różne oblicza tego nurtu. Jednocześnie pragnę dowieść, że mimo często powtarzanych zarzutów dotyczących słabości liberałów, ich twórczość i działalność w okresie faszyzmu miały ogromne znaczenie nie tylko moralne, ale także społeczno-kulturowe i polityczne. W powojennej Italii działalność ta stanowiła „punkt oparcia” dla odradzających się instytucji państwowych, demokratycznego społeczeństwa, które jak nigdy dotąd uświadamiało sobie wartość wolności, której hołdowali liberałowie i bronili jej jako podstawowego prawa jednostki. Zatem „zderzenie dwóch ideologii”, „dwóch światów”, a w szczególności przedstawienie reakcji włoskich liberałów na zmieniającą się pod wpływem faszyzmu rzeczywistość, jest przedmiotem mojej refleksji. Ze "Wstępu"

W niniejszej monografii omówiono proces formowania się oraz kształtowania amerykańskiej kultury prawnej, a także funkcjonującej w niej myśli politycznej i prawnej w okresie od założenia kolonii brytyjskich do chwili wprowadzenia 13. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Czytelnik ma możliwości przyjrzenia się oddziaływaniom europejskiej myśli liberalnej na amerykańskie życie religijne i społeczne, wydarzenia historyczne, decyzje polityczne oraz na treść aktów prawnych.

Praca adresowana jest przede wszystkim do osób posiadających przynajmniej podstawową znajomość omawianej libertariańskiej teorii, jednak mamy nadzieję, że powinna zainteresować zarówno osoby sceptyczne, jak i przychylne wobec libertarianizmu.

Sceptycy mogą znaleźć odpowiedzi na swoje pytania oraz wątpliwości i lepiej uchwycić stanowisko libertarian, co powinno pomóc w wyrobieniu sobie zdania na temat wolnościowej filozofii opartego na jej autentycznej znajomości, a nie na powszechnych nieporozumieniach.

Zwolennicy libertarianizmu otrzymują natomiast nie tylko świetne narzędzie do pogłębienia swojej wiedzy, ale również nieocenioną pomoc w lepszej prezentacji swojego światopoglądu oraz odpieraniu ewentualnych zarzutów – wszak niełatwo jest ująć niektóre aspekty tej filozofii tak zwięźle i przekonująco, jak uczynił to Jakub Bożydar Wiśniewski. Ponadto na końcu książki zawarte są praktyczne wskazówki dla wszystkich, którzy chcą skuteczniej działać na rzecz wolności.

Libertarianizm wzbudza coraz większe zainteresowanie, trudno zatem przecenić znaczenie tak treściwych, a przy tym zwięzłych publikacji.