Marks. Praca i czas - Marek Łagosz

Kapitał 1.1. Rezultaty bezpośredniego procesu produkcji to jedyny zachowany tekst, w którym Marks wyjaśnia pojęcia realnej i formalnej subsumcji pracy pod kapitał. Umożliwiają one zupełnie nowe spojrzenie na jego ekonomię polityczną oraz krytykę kapitalizmu.

Nieprzetłumaczony dotychczas rękopis Marksa stanowi także podsumowanie najważniejszych tez I tomu Kapitału.

Rezultaty bezpośredniego procesu produkcji, mające pierwotnie stanowić szósty rozdział Marksowskiego opus magnum, podejmują w zwięzły sposób problem względnej i bezwzględnej wartości dodatkowej oraz pracy produkcyjnej i nieprodukcyjnej.

Myśl ekonomiczna Marksa opiera się na zanegowaniu ekonomii klasycznej stworzonej przez Adama Smitha i Davida Ricardo podczas umacniania się systemu kapitalistycznego. Twierdził on, że tylko wąska grupa ludzi - burżuazja - czerpie korzyści z tak sformułowanej myśli ekonomicznej. Myśl ta nie jest uniwersalna (posiada ograniczenia) oraz powoduje narastające konflikty w społeczeństwach państw zachodnich. Konflikty te zdaniem Marksa miały miejsce głównie pomiędzy kapitalistyczną burżuazją i robotniczym proletariatem. Marks zauważył, że rozwinięty już system kapitalistyczny drugiej połowy XIX wieku ewoluuje - zmierza w kierunku nieuchronnych zmian - transformując się w socjalizm. Analizując te zmiany Marks utworzył własną teorię przekształceń całej gospodarki i ludzkiej cywilizacji (mechanizm dziejowy) - proces ten jest nieustający i trwa w cyklach.

Łańcuch krytyczny [Critical Chain] jest z kilku względów pozycją niezbędną dla każdego współczesnego kierownika projektów. Po pierwsze, metody i koncepcje opisane w tej książce stały się pierwszym od kilkudziesięciu lat znaczącym przełomem w nauce o zarządzaniu projektami. Znana i stosowana od lat do zarządzania projektami metoda ścieżki krytycznej została poddana zdrowo rozsądkowemu zderzeniu z rzeczywistością projektów realizowanych tu i teraz. Po drugie, Łańcuch krytyczny wprost odwołuje się do bolączek i problemów spotykanych w codziennej pracy kierownika projektów.

W swojej przełomowej książce Paradoks czasu, światowej sławy psycholog Philip Zimbardo pokazał, że możemy zmienić sposób, w jaki myślimy o naszej przeszłości, teraźniejszości i przyszłości, by osiągać sukcesy w pracy i życiu osobistym. Książka Siła czasu jest natomiast efektem współpracy Zimbardo z klinicystami: Rosemary i Richardem Swordami i pokazuje przełomowe podejście, które pozwala ludziom cierpiącym na zaburzenie po stresie traumatycznym zmienić ich perspektywę czasową i przejść od traumatycznej przeszłości do bardziej pozytywnej przyszłości.

Terapia, którą proponują Autorzy, przenosi punkt ciężkości z przeszłości na teraźniejszość, z aspektów negatywnych na pozytywne, torując drogę ku lepszej przyszłości. Pomaga cierpiącym na zaburzenie po stresie traumatycznym wyjść poza dawne zranienia i stanąć na pewnym gruncie teraźniejszości, a także zrobić krok ku jaśniejszej przyszłości. Autorzy nie patrzą na PTSD jak na psychiczne zaburzenie, ale raczej jak na psychiczne zranienie – naturalną reakcję na traumatyczne zdarzenia – i oferują cierpiącym na nie ludziom kojący balsam nadziei.

Bez kalkulacji ekonomicznej nie może być mowy o gospodarce. Zatem w państwie socjalistycznym gdzie kalkulacja taka jest niemożliwa, niemożliwa jest również, w naszym rozumieniu tego słowa, jakakolwiek gospodarka. Racjonalne działanie byłoby tam możliwe w odniesieniu do spraw mało istotnych, ale racjonalna produkcja byłaby niemożliwa. Brakowałoby metody oceny, co jest racjonalne, toteż nie można by poddać produkcji wymogom rentowności.

Nietrudno przewidzieć, że konsekwencje takiego stanu rzeczy nie ograniczyłyby się wyłącznie do braków w zaopatrzeniu. Wyrugowano by racjonalne działanie z tych sfer życia, w których jest ono czymś naturalnym. Czy w takim systemie możliwe byłoby w ogóle racjonalne działanie oraz racjonalność i logika jako takie? Jak wiadomo z historii, racjonalność wyrosła na gruncie gospodarki. Czy przetrwałaby po jej wyrugowaniu z gospodarki? (...)

W państwie socjalistycznym każda zmiana gospodarcza staje się przedsięwzięciem, którego rezultatów nie można przewidzieć ani ocenić z perspektywy czasu. Zmusza to do poruszania się po omacku. Socjalizm niszczy racjonalność gospodarki.