[EBOOK] Pieniądz i kryzysy - Friedrich von Hayek

Książka zawiera siedem esejów sławnego noblisty, napisanych w latach 1929-1937, nigdy dotąd niewydanych po polsku. Choć powstały ponad 70 lat temu, są nadal aktualne i cytowane.

 

Zbiór tych siedmiu prac można uznać za podjętą po raz pierwszy próbę syntezy podstaw austriackiej makroekonomii – austriackiej teorii pieniądza, kapitału, cykli koniunkturalnych oraz instytucji monetarnych. Prace te od czasów powojennych aż do dzisiaj wywierają ogromny wpływ na austriacką czy też „kapitałową makroekonomię“. Taki dorobek to nie lada osiągnięcie – nawet na przestrzeni całego życia. Tym bardziej więc zdumiewa fakt, iż Hayek opublikował te prace w ciągu ośmiu lat (1929–1937) i to przed ukończeniem czterdziestego roku życia. (...) Ponowne opublikowanie tych prac w jednym tomie to doniosłe wydarzenie, które wypełnia ogromną lukę w austriackiej literaturze makroekonomiczneji i ukazuje współczesnym austriakom metodę rozwijania teorii ekonomii przez racjonalną argumentację i krytykę.

Joseph Salerno

 

Był to niewątpliwie najbardziej udany cykl publicznych wykładów wygłoszonych w LSE podczas mojego tam pobytu. Przyćmiły one nawet znakomite wykłady Jacoba Vinera o teorii handlu międzynarodowego. Słuchacze, mimo pewnych problemów ze zrozumieniem Hayeka, byli zachwyceni. Wykłady Hayeka miały w naszej opinii najwyższą wagę i sprawiły, że zaczynaliśmy dostrzegać rzeczy, których wcześniej byliśmy nieświadomi. Dowiedzieliśmy się z nich, dlaczego pojawiła się depresja. Większość studentów ekonomii w LSE i wielu pracowników naukowych zostało zwolennikami Hayeka, a przynajmniej włączyło jego podejście do swoich rozmyślań.

Ronald Coase o wykładach opublikowanych jako "Ceny i produkcja"

Ten zbiór składa się z trzech opracowań, które były wydane w formie książkowej, oraz czterech artykułów. Omówmy je po kolei. „Teoria monetarna i cykl koniunkturalny” to praca wprowadzająca czytelnika w podstawowe problemy austriackiej teorii cyklu koniunkturalnego. Poza tym możemy znaleźć tam uzasadnienie, dlaczego różnego rodzaju teorie realne nie mogą stanowić samoistnego wyjaśnienia cyklicznych fluktuacji. „„Paradoks” oszczędzania” to miażdżąca krytyka podkonsumpcjonistycznej teorii Fostera i Catchingsa, a zarazem wstępne przedstawienie tych koncepcji, które Hayek rozwinął później w Cenach i produkcji. „Ceny i produkcja” to zapis publicznych wykładów, które Hayek wygłosił w London School of Economics i które dały mu międzynarodową sławę. Dość powiedzieć, że według Coase’a wykłady te sprawiły, iż słuchacze zaczęli „dostrzegać rzeczy, których wcześniej byli nieświadomi”. Stanowią one doskonałą, a zarazem relatywnie mało skomplikowaną, prezentację austriackiej teorii pieniądza, kapitału i cyklu koniunkturalnego. „Nacjonalizm monetarny i stabilność międzynarodowa” to zapis kolejnych wykładów, które tym razem Hayek wygłosił w Podyplomowym Instytucie Badań Międzynarodowych w Genewie. Poruszył on tam niezwykle istotne problemy wiążące się z istnieniem krajowych systemów pieniężnych oraz ich wpływem na międzynarodowy system cenowy i międzynarodowe przepływy kapitału. „Refleksje nad czystą teorią pieniądza” J.M. Keynesa oraz „Mitologia kapitału” to krytyczne analizy teorii dwóch ważnych ekonomistów tamtego okresu: Keynesa i Knighta. Z kolei „Inwestycje zwiększające popyt na kapitał to krótki”, aczkolwiek bardzo istotny, artykuł o pewnych ważnych implikacjach istnienia utopionych kosztów poczynionych inwestycji. Znajdziemy tutaj zatem całościowe przedstawienie makroekonomii szkoły austriackiej: teorię pieniądza, bankowości i międzynarodowych stosunków finansowych, teorię kapitału i produkcji oraz teorię cyklu.

Marcin Zieliński, tłumacz książki