Droga do zniewolenia - Friedrich August von Hayek

Niewolnicy i panowie to zbiór esejów z antropologii i filozofii społecznej nowoczesności poświęconych kwestii emancypacji, rozumianej jako istota nowoczesnego projektu człowieka. Przyjmując za perspektywę punkt widzenia teraźniejszości, stanowiącej późne stadium historii nowoczesnego Zachodu, Dobrowolski stara się zdać sprawę z obecnej kondycji zachodniego człowieka, zdefiniowanej przez te schyłkowe okoliczności, w kontekście i w odniesieniu do źródeł, antynomii, psychospołecznych, ekonomicznych i psychopolitycznych uwarunkowań oraz perspektyw idei równej wolności dla każdego. Z jednej strony badania te mają charakter czegoś na kształt historii wyobraźni ludzkiej, literacko-filo­zofi­czno-historycznej rekonstrukcji narracji, jakimi posługiwał się człowiek nowoczesny (i nowożytny) w swoich wyobrażeniach samego siebie. Z drugiej zaś strony czegoś, co ma dostarczyć autorowi i czytelnikowi narzędzi orientacji w jego/jej własnych okolicznościach. Mówiąc bardziej górno­lot­nie – dostar­czyć, za pomocą sięgającej daleko wstecz genealogii tego, co aktualne, wstępnego zarysu ontologii bytu spo­łecz­nego teraźniejszości (drugiej dekady XXI wieku). Już od starożytności pytanie o to „jak nie być niewol­nikiem?” kształtowało rozumienie tego, czym było bycie wolnym obywatelem. Zwłaszcza jednak w nowo­żytności emancypacja nie może być kompletna bez zniesienia niewolnictwa, a nowo­czesne, oświecone myślenie zawsze chciało uwierzytelniać się w oczach publiczności i odbior­ców tym właśnie hasłem promocyjnym: „natura wszystkich ludzi jest równa i wolna”. Ze względu na ten postulat nowoczesność w ogóle może być atrak­cyjniejsza niż inne propo­zy­cje spoza jej kręgu ideologicznego (tradycjonalne czy antynowo­czes­ne). Eman­cypacja jest obietnicą wspólnoty wolnych, racjonalnych podmiotów-panów, a nie tylko uwolnienia z kajdan. Jednak bez zniesienia niewolnictwa, nowoczesność nie mogłaby rościć żadnych pretensji do moralnej wyższości; na ile pretensjom tym możemy jeszcze ulegać, na ile musimy je podtrzymywać, choćby bez wiary? Jak to się dzieje, że projekt ukonstytuowania nowej ludzkiej wspólnoty – społeczna moder­nizacja – czę­sto w nowoczesności dewiował w stronę nieprzewidywalnych, antyracjo­nal­nych i moralnie odrażających formacji wspólnotowych o charakterze wojowniczo agresywnym? Kolejna ważna pozycja w dorobku Jacka Dobrowolskiego.

"Anty-Lewiatan. Doktryna polityczna i prawna Murraya Newtona Rothbarda" autorstwa dr. Radosława Wojtyszyna jest świetnie zorganizowanym i kompetentnym przewodnikiem po myśli amerykańskiego filozofa, ekonomisty i publicysty i z pewnością może służyć za cenne narzędzie dla osób, które chcą pogłębić i uporządkować swoją wiedzę o libertarianizmie.

"Anty-Lewiatan" powstał na podstawie rozprawy doktorskiej, którą Radosław Wojtyszyn obronił w 2012 roku na Wydziale, Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego (był to prawdopodobnie pierwszy doktorat w Polsce poświęcony tematyce ściśle libertariańskiej). W pierwszej części książki czytelnicy znajdą omówienie źródeł myśli Rothbarda — między innymi zwięzłe, acz wyczerpujące przedstawienie tradycji prawno-naturalnej. Druga część to rekonstrukcja podstaw systemu zbudowanego przez Rothbarda: od ekonomii, przez system prawny po relacje między jednostką a społeczeństwem. Trzecia i czwarta część książki są poświęcone krytyce instytucji państwa i najważniejszych państwowych polityk — zarówno z pozycji prawnych, jak i ekonomicznych. Ostatnia część Anty-Lewiatana dotyczy Rothbardowskiej wizji ładu bezpaństwowego.

Nigdy dotąd nikt nie wyjaśnił mechanizmu inflacji i nie uświadomił szerszej publiczności jej szkodliwości w sposób równie przystępny i precyzyjny, co Henry Hazlitt.

Stosunkowo mało znana, a być może najważniejsza książka wybitnego ekonomisty amerykańskiego, autora słynnej Ekonomii w jednej lekcji.

Większość polskich ekonomistów traktuje inflację jako dobro samo w sobie. Coś, co nam pomaga w rozwoju gospodarczym. Nawet wybitni znawcy polityki monetarnej, prof. prof. Balcerowicz, Beksiak czy Winiecki nie mają zastrzeżeń do tego, że bank centralny zakłada sobie „cel inflacyjny’ w wysokości 2,5 procent rocznie. Pamiętajmy jednak że „cel 2,5” procent rocznie, to w skali jednego pokolenia (ok. 30 lat) spadek wartości pieniądza o ponad połowę. Ten skromny kompromis na rzecz monopolizacji polityki monetarnej i poddanie jej subiektywnym decyzjom władzy powoduje zniknięcie z naszych kont, lokat, funduszy emerytalnych 1/2 zasobów. Czy wiedząc o tym, że z 500 tys. zł jakie zgromadziliśmy w pocie czoła na swoją emeryturę ktoś (państwo), w ciągu 30 lat ukradł nam w majestacie prawa 250 tys. złotych, nadal tak chętnie godzić się będziemy na niewielki cel inflacyjny? Problem w tym, że my o tym rabunku nie wiemy. Większość przedstawicieli mediów, polityków, ekonomistów, ba nawet sami monetaryści nie rozumieją mechanizmu inflacji. Na polskich uczelniach uczy się studentów ekonomii, że inflacja to wzrost cen, a w TVN 24 czy TVP1 mówi, że rosnące ceny ropy naftowej napędzają nam inflację. Skąd przeciętny człowiek ma wiedzieć, czym jest inflacja i jak groźne jest to zjawisko. Ludwig von Mises uważał inflację za przyczynę większości wojen.