Kapitalizm socjalizm i prawa własności - Mateusz Machaj

Oto książka, która dostarczy Państwu amunicji argumentów do politycznej wymiany ognia opinii!

Profesor Lawrence Reed – ekonomista, działacz wolnorynkowy i prezes największego i najstarszego amerykańskiego think tanku promującego wolność gospodarczą (FEE) – wybrał świetne, zwięzłe, konkretne teksty obalające najbardziej pospolite mity na temat kapitalizmu i stworzył zbiór, który równie dobrze mógłby nazywać się Katechizmem wolnorynkowca. Zaprezentowane w nim eseje są krótkie i przystępne, a mimo to bezlitośnie obnażają nonsens lewicowych zarzutów wobec kapitalizmu. Autorzy z łatwością demaskują błędy w rozumowaniu socjaldemokratów – obłudę tych cwanych oraz ignorancję tych naiwnych. Co równie ważne, wielokrotnie podkreślana jest różnica między prawdziwym wolnorynkowym kapitalizmem, a obecnym skorumpowanym systemem „trzeciej drogi”, którego niesprawiedliwości krytykuje się w mediach, jako „wady neoliberalizmu”, a zalety (produkcja bogactwa) bezceremonialnie zawłaszcza się w imię „sprawiedliwości społecznej”. Inaczej mówiąc, dzisiejsza lewica na kapitalizmie zwyczajnie pasożytuje. Rozrost państwa doprowadził do jego erozji i umożliwił skorumpowanie go przez „chciwych biznesmenów”. Tymczasem w ustroju prawdziwie kapitalistycznym chciwość orientuje wysiłki ludzkie ku zaspokajaniu potrzeb konsumentów i można powiedzieć, że pełni funkcję silnika świata. Dopiero sprzedajność polityków ujawnia ciemną stronę tej pozytywnej skądinąd emocji.

Thomas Piketty[1] i jego Kapitał w XXI wieku, to kolejna pozycja napisana przez przedstawiciela klubu ludzi o mentalności antykapitalistycznej, takich jak choćby Jeremy Rifkin[2], Naomi Klein[3], a także laureaci ekonomicznej nagrody Nobla za rok 1981 – James Tobin[4], za rok 2008, Paul Krugman[5], oraz w roku 2014, Jean Tirole[6] – że wymienię tylko tych bardziej znanych. W Polsce do grupy tej należą m. in. prof. prof. Zdzisław Sadowski, Ryszard Bugaj, Stanisław Gomułka[7]. Slogan, który najlepiej charakteryzuje ten nurt brzmi: maksimum równości i etatyzmu, przy minimum wolności i rynku. Zacietrzewienie klubowiczów antykapitalistycznych jest tak silne, że ludzie ci gotowi pójść na kompromis z samym diabłem – a konkretnie: poprzeć nieudolne państwo – byleby tylko dostało się kapitalistom. Dla zmylenia czujności biznesu, występują nierzadko w roli obrońców konkurencji (byle doskonałej), pionierów wolnego rynku (byle regulowanego), wojowników o sprawiedliwość (byle społeczną), oraz czempionów wzrostu gospodarczego (byle zrównoważonego). W głębi serca jedynym modelem gospodarczym, jaki im odpowiada jest kolektywizm, monopol oraz władza namaszczonych elit, do których ludzie ci aspirują. Gardzą przy tym przedsiębiorczością, indywidualizmem, a zwłaszcza wolnością osobistą, przed którą nas energicznie chronią.

"Kalkulacja ekonomiczna w socjalizmie" to esej Ludwiga von Misesa, jednego z najwybitniejszych przedstawicieli szkoły austriackiej w ekonomii, który opublikowano pierwotnie w 1920 roku. Jest to tekst klasyczny co najmniej z dwóch powodów: zawiera w skondensowanej formie ekonomiczną krytykę socjalizmu oraz jest punktem wyjścia jednej z ciekawszych debat, jakie przetoczyły się w naukach ekonomicznych. Teza Misesa sprowadza się do stwierdzenia, że w gospodarce socjalistycznej nie da się prowadzić rachunku ekonomicznego, a zatem będzie to gospodarka nieefektywna i marnotrawna. Adwersarze Misesa dowodzili z kolei możliwości funkcjonowania systemu, który część z nich określała mianem "socjalizmu rynkowego".

Teoria socjalizmu i kapitalizmu to zwięzła, logiczna i druzgocąca krytyka wszelkich odmian socjalizmu. Autor, uczeń Rothbarda, analizuje, jak zmienia się struktura bodźców, kiedy pojawiają się różne rodzaje systemowej ingerencji w prawa własności. Ponadto buduje system etyczny w oparciu o aksjomat argumentacji i dowodzi, że jedynym możliwym do obrony na gruncie moralności systemem społeczno-gospodarczym jest kapitalizm, oraz pokazuje, jak mógłby funkcjonować czysto wolnorynkowy system społeczno-gospodarczy.

Stosunek Korwin-Mikkego do instytucji unijnych nie zmienił się ani o jotę i pozostaje jednoznacznie negatywny, a nawet jego krytyka wyraźnie się wyostrzyła. Bo też i na naszych oczach mamy do czynienia z postępującą i bezprzykładnie szybką erozją tak zwanych "wartości europejskich". Najazd hord muzułmańskich uświadomił wielu Europejczykom, że instytucje, powołane przecież teoretycznie w celu umacniania owych wartości i rozprzestrzeniania ich na całym kontynencie, stały się dla nich największym, śmiertelnym wręcz zagrożeniem. Unia stała się wrogiem Europejczyków. Zresztą te tak zwane , wartości europejskie" czyli pogarda do tradycji, religii, osłabianie roli państw narodowych są w istocie - na co od lat zwraca uwagę JKM-wartościami antyeuropejskimi.

W Brukseli wszystko jest postawione na głowie. To co dla nas konserwatystów jest dobre dla nich jest złe i na odwrót"- pisze Korwin-Mikke. Dalsze trwa nie Unii może skutkować dalszym osłabianiem ,europejskiego ducha" i ostatecznie doprowadzić do upadku Europy, jaką znamy.

Nieco ponad dwie dekady temu gospodarka Nowej Zelandii była w ruinie. Inflacja szalała, krzywa wzrostu gospodarczego ani drgnęła, a nabrzmiewający dług publiczny bił kolejne rekordy. Obecnie Nowa Zelandia zajmuje czołowe pozycje w niemal każdym rankingu dotyczącym dobrobytu, wolności osobistej i dobrego zarządzania, wyprzedzając wiele krajów, między innymi Stany Zjednoczone.

Dr hab. Mateusz Machaj uważnie śledzi zarówno dyskusje o teorii ekonomii, jaki te poświęcone kulturze popularnej. Dlatego też po kilku książkach o ekonomii napisał dzieło o sadze „Gwiezdnych wojen”. Analizuje w nim społeczno-polityczne zmiany, które doprowadziły do zwycięstwa rebeliantów w starciu z imperatorem i jego poplecznikami.

Autor przykłada szczególna wagę do idei stojących za działaniami bohaterów sagi. Dlatego też czytelnik znajdzie w książce szeroką panoramę myśli politycznej od Platona przez Hobbesa do Schmitta. Tym samym książka jest nie tylko świetnym prezentem dla fanów „Gwiezdnych wojen”, ale też wciągającą lekturą dla wszystkich zainteresowanych przemianami politycznymi.

Bez kalkulacji ekonomicznej nie może być mowy o gospodarce. Zatem w państwie socjalistycznym gdzie kalkulacja taka jest niemożliwa, niemożliwa jest również, w naszym rozumieniu tego słowa, jakakolwiek gospodarka. Racjonalne działanie byłoby tam możliwe w odniesieniu do spraw mało istotnych, ale racjonalna produkcja byłaby niemożliwa. Brakowałoby metody oceny, co jest racjonalne, toteż nie można by poddać produkcji wymogom rentowności.

Nietrudno przewidzieć, że konsekwencje takiego stanu rzeczy nie ograniczyłyby się wyłącznie do braków w zaopatrzeniu. Wyrugowano by racjonalne działanie z tych sfer życia, w których jest ono czymś naturalnym. Czy w takim systemie możliwe byłoby w ogóle racjonalne działanie oraz racjonalność i logika jako takie? Jak wiadomo z historii, racjonalność wyrosła na gruncie gospodarki. Czy przetrwałaby po jej wyrugowaniu z gospodarki? (...)

W państwie socjalistycznym każda zmiana gospodarcza staje się przedsięwzięciem, którego rezultatów nie można przewidzieć ani ocenić z perspektywy czasu. Zmusza to do poruszania się po omacku. Socjalizm niszczy racjonalność gospodarki.

"Niepoprawny politycznie przewodnik po kapitalizmie" Roberta Murphy’ego to zwięzła książka łącząca w sobie trzy cechy, które sprawiają, że jest to niezbędna lektura dla każdego sympatyka wolnego rynku, jak i dla wszystkich, którzy chcieliby pogłębić swoją wiedzę o funkcjonowaniu gospodarki. Po pierwsze, książka kompetentnie przedstawia podstawowe prawa rządzące gospodarką i pozwala zrozumieć funkcjonowanie np. rynku pracy czy systemu bankowego. Po drugie, robi to w sposób przystępny i atrakcyjny dla czytelnika.

Profesor Jesús Huerta de Soto przedstawia wyczerpującą analizę socjalizmu w książce dedykowanej Misesowi, który jako pierwszy wskazał na błędy w teorii socjalizmu i udowodnił jego niemożliwość. Autor pogłębia Misesowską analizę, umieszczając ją w kontekście współczesnych zagadnień ekonomicznych. Przypomina, że źródłem kryzysów nie są ułomności systemu wolnorynkowego, lecz interwencjonizm wspierany przez błędne teorie ekonomii głównego nurtu.

Gra toczy się o wysoką stawkę. Dążenia potężnych korporacji do przewidywania i kontrolowania naszych zachowań są prawdziwym wyzwaniem dla ludzkości. Pasożytnicza logika ekonomiczna, w której wytwarzanie towarów i usług jest podporządkowane globalnej architekturze modyfikacji behawioralnych, może zmienić ludzką naturę w XXI wieku tak samo, jak przemysłowy kapitalizm zniekształcił naturalne środowisko w XIX i XX wieku.

Przełomowa analiza nowego porządku ekonomicznego, narzuconego przez cyfrową rewolucję, i jedna z najważniejszych książek XXI wieku o gospodarce i społeczeństwie

Na całym świecie toczy się walka między przeciwnymi siłami: rynek kontra państwo; kapitalizm kontra socjalizm. Mamy tu do czynienia z dialektyczną sprzecznością, a kierunek zmian w danym kraju – w stronę większego lub mniejszego dobrobytu – zależy całkowicie od zmian w równowadze sił między rynkiem a państwem. O ile w latach osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku w wielu krajach nastąpiło wzmocnienie sił rynkowych […], dziś obserwujemy, jak to druga strona – państwo – coraz bardziej umacnia się w tej walce przeciwieństw. Na poziomie idei oznacza to, że nastawienie antykapitalistyczne zyskuje na popularności i w coraz większym stopniu kształtuje poglądy znacznej części dziennikarzy i polityków. Właśnie dlatego treści zawarte w tej książce są tak ważne – szczególnie w Polsce.

Urodzony w Nowym Sączu Carl Menger zrewolucjonizował w 1871 r. ekonomię, kiedy w dziele Zasady ekonomii przedstawił nowatorską teorię wyceny dóbr. Ceny dóbr według Mengera zależą od wartości, jaką konkretnym, marginalnym jednostkom dobra przypisują uczestnicy wymian rynkowych. Ta obserwacja stała się podstawą współczesnej ekonomii. Ponadto specyficzny sposób uprawiania ekonomii, jaki stworzył Menger, zapoczątkował całą osobną tradycję naukową nazywaną austriacką szkołą ekonomii.

Postanowiliśmy uczcić sto pięćdziesiątą rocznicę publikacji przełomowego dzieła Austriaka, wydając książkę, która pokaże, jak dzieło Mengera jest do dziś źródłem żywej, intelektualnej tradycji i inspiruje do badań nad współczesnymi instytucjami gospodarczymi, zagadnieniami teorii ekonomii, metodologią ekonomii i historią gospodarczą. Teksty zebrane w tej książce są dziełem ekonomistów i ekonomistek z różnych pokoleń i z różnych ośrodków badawczych. Z wszystkich rozdziałów płynie jednak jeden wspólny wniosek: Mengerowska rewolucja jest ciągle żywa. I niech tak pozostanie!

Czy kapitalizm jest moralny?

Mimo swych niewątpliwych sukcesów i osiągnięć odczuwanych niemal przez każdego z nas, kapitalizm nie cieszy się wzięciem. Żaden inny ustrój, na czele z socjalizmem, który miał być optymalnym rozwiązaniem problemów materialnych ludzkości, nie jest w stanie równie tanio, z równą obfitością i bez jakiejkolwiek dyskryminacji dostarcza ludziom żywności, odzieży, dachu nad głową, elementarnych i wyszukanych usług, przyczyniających się do duchowego i fizycznego rozwoju człowieka.